Serce jest powszechnie uznawane za najważniejszy mięsień strunowców, stawonogów, pazurnic, mięczaków i ramienionogów, bo dzięki niemu funkcjonujemy w codziennym życiu. Pracuje cały dzień i noc, 24 godziny
na dobę, bez chwili czasu wolnego. Mięsień sercowy jest potocznie nazywany pompą, gdyż przetacza krew w organizmie. Zanim przejdę
do mojej kolejnej myśli, wyjaśnię, na czym polega puls. Puls oznacza liczbę uderzeń serca w ciągu minuty. Im większa liczba, tym szybciej pracuje
i na odwrót. Jeszcze do niedawna lekarze ignorowali tętno, ponieważ uznawali, że ważniejsze od niego jest ciśnienie tętnicze. Zwykłe, przeciętne i przede wszystkim prawidłowe tętno wynosi od 110 do 150 uderzeń
a liczba tych uderzeń u człowieka zależy od takich czynników jak : wiek, aktywność fizyczna, płeć, stan psychiczny, sposób odżywiania się.
U noworodka lub płodu wynosi około od 110 do 130 uderzeń na minutę,
u niemowląt mniej więcej 130 uderzeń na minutę, u dzieci wynosi około 85 uderzeń na minutę, natomiast u młodzieży i dorosłych wynosi 85 uderzeń na minutę. A jak zbudowany jest układ krwionośny? Składa się on z serca-pompy ssąco-tłoczącej, naczyń krwionośnych: tętnic, żyły, sieci naczyń włosowatych. Przede wszystkim trzeba uwzględnić to, że jest układem zamkniętym, oznacza to, że krew płynie po całym ciele za pośrednictwem naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, o której wcześniej wspomniałem. Do naczyń zaliczają się między innymi żyły i tętnice. Krew wypływa z serca poprzez tętnice, a wraca z powrotem żyłami. Im krew znajduje się dalej od serca, chociażby w kończynie, ciśnienie krwi jest mniejsze, a w żyłach nawet może być bliskie zeru. A z czego składa się właściwie serce? Do budowy serca zalicza się : dwa przedsionki (prawy
i lewy), są tak jakby poczekalnią dla krwi. Kolejnym elementem są dwie komory (prawa i lewa), wprowadzają krew do tętnic, zastawki,
we właściwym momencie otwierają się oraz zamykają, wpuszczając
i wypuszczając krew z i do komór; dbają o to, aby krew miała tylko jeden kierunek, kolejnym elementem jest worek osierdziowy, służy do łagodzenia tarcia podczas skurczu i rozkurczu serca, wypełnione jest niewielką ilością płynu.
Przy opisie serca warto także wspomnieć o nagłych sytuacjach,
gdy mięsień ten przestaje prawidłowo pracować. W kolejnej części postaram się przedstawić Państwu, krok po kroku, poprawne postępowanie z osobą poszkodowaną w przypadku zatrzymania akcji serca. Pierwszym krokiem, jaki powinniśmy podjąć widząc osobę
w jakikolwiek sposób zagrożoną jest zadbanie o własne bezpieczeństwo. Zyskujemy miano ratownika medycznego. Następnie, po upewnieniu
się, że jesteśmy bezpieczni, podchodzimy do danej osoby i sprawdzamy, poprzez potrząsanie o ramię, czy kontaktuje. Jeśli nie kontaktuje udrożniamy drogi oddechowe przez odchylenie głowy i sprawdzamy tętno. Mierzymy je tylko przez 15 sekund, aby nie tracić czasu. Liczbę ewentualnych, policzonych uderzeń mnożymy razy 4. Uzyskamy w tedy ilość uderzeń w ciągu jednej minuty. Kolejnym, bardzo ważnym krokiem jest wezwanie pogotowia. Dzwonimy w tedy pod numer 999 lub 112.
W przypadku, gdy wyczuwalny jest puls, poszkodowaną osobę układamy
w pozycji bocznej, bezpiecznej. W przypadku, gdy tętna nie wyczujemy
po wezwaniu służb przystępujemy do resuscytacji. Kiedy nie mamy
przy sobie maseczki do sztucznego oddychania wykonujemy tylko uciśnięcia, bez przerw, w odpowiednim tępie. Kiedy takową maseczkę posiadamy najpierw wykonujemy 30 uciśnięć, a następnie 2 wdech. W obu przypadkach powtarzamy te czynności do pojawienia się na miejscu zdarzenia odpowiednich służb ratunkowych. Uciski powinniśmy wykonywać nasadą splecionych dłoni, na wysokości mostka. Przed wykonaniem wdechów udrożniamy ponowie drogi oddechowe i zatykamy szczelnie nos. Takie postępowanie może w znaczny sposób poprawić stan poszkodowanej osoby, a niejednokrotnie uratować jej życie. Nie zapominajmy także, że jesteśmy zobowiązani udzielić podstawowej, pierwszej pomocy, gdy osobie w naszym otoczeniu przydarzył się zagrażający życiu wypadek.
Przy okazji ratowania życia warto także wspomnieć o najczęstrzych chorobach serca dotykanych przez ludzi. Najpopularniejszym schorzeniem jest oczywiście zawał serca. Objawia się silnym bólem w klatce piersiowej. Występuje w momencie, kiedy naczynia krwionośne się zamykają,
w efekcie dopływ krwi jest przerwany i do mięśnia nie dociera tlen. Dochodzi wtedy to martwicy fragmentu serca. Z osobą, którą zawał dotyka należy jak najszybciej udać się do szpitala i nie próbować samodzielnie pomagać danej osobie. Kolejną chorobą wartą opisania jest miażdżyca. Dotyka ona głównie osoby w podeszłym wieku. Nie jest to choroba, która daje znaki w postaci bólu, czy podobnych, widocznych objawów. Ujawnia się raczej jako problemy ze świadomością, brak skupienia. Miażdżyca to choroba tętnic polegająca na stopniowym zwężaniu się ich ścian, co prowadzi do ich zamknięcia. Gdy tętnice są niedrożne, nie mogą
w prawidłowy sposób zaopatrywać w krew konkretnych narządów, co prowadzi do ich niedotlenienia. Podobnie w przypadku miażdżycy należy skonsultować się z lekarzem. Tylko on jest w stanie pomóc w walce
z tą chorobą.
Aby zapobiec tym dwóm chorobom oraz wielu innym schorzeniom serca należy przede wszystkim zadbać o zdrową dietę oraz odpowiednią ilość, unormowaną względem wieku, aktywności fizycznej. Niejednokrotnie jest to klucz do osiągnięcia pełni zdrowia. Powszechnie znaną rzeczą jest także to, że im więcej będziemy poświęcać uwagi za młodości na to, co jemy i ile się ruszamy tym nasza starość może okazać się spokojniejsza
i prawdopodobnie uda się w tedy uniknąć wszelkich chorób związanych
z mięśniem sercowym.
Serce od wieków uznawane było jako symbol miłości, piękna, zakochanych, dlatego warto o nie dbać. Nie bez powodu zostaje często porównywane do niezbędnego narządu, warunkującego życie bądź śmierć. Mam także nadzieję, że po dogłębnym przeczytaniu tego artykułu, skłoniłem was, czytelników, do rozpoczęcia zdrowszego trybu życia oraz nieco przybliżyłem wam anatomię ludzkiego serca.
