Człowiek, wykorzystując postęp technologiczny, jest w stanie zmodernizować dosłownie każdą dziedzinę nauki, poprzez wprowadzenie zupełnie innowacyjnych technologii. Jedną z nauk, która rozwija się najbardziej dynamicznie jest właśnie medycyna. Dzięki jej rozwojowi, ludzkość jest w stanie nie tylko wydłużyć swoją średnią długość życia, ale też poprawić jego komfort, poprzez choćby różne zabiegi, czy też operacje plastyczne. Jedną z najnowocześniejszych opcji w leczeniu jest rehabilitacja laserem. Poniżej przedstawione zostanie kilka faktów, które dotyczą właśnie tej metody.
1) Czym jest ten rodzaj rehabilitacji?
Istotą laseroterapii, bo tak się ona nazywa, jest działanie wiązką światła na określony obszar ciała tak, aby pochłanianie, czyli absorpcja promieniowania było skuteczne, a zamiana energii światła laserowego na inny rodzaj energii wywoływała efekt oczekiwany w danej terapii. W zależności od tego, jaki jest to typ lasera, jak jest on ustawiony, a także rodzaju powierzchni, na której jest przeprowadzany zabieg oraz czasu naświetlania, laseroterapia jest wykorzystywana do różnych celów. Ogólna zasada obrazująca reakcje zachodzące pod wpływem lasera jest zgodna z prawem Arndta – Schultza, które głosi, że słabe bodźce pobudzają aktywność biologiczną, silne ją opóźniają, a bardzo silne mogą ją hamować. Kierując się tą zasadą, słabe bodźce znajdują zastosowanie przy przeszczepach skóry, a silne i bardzo silne, przy leczeniu nowotworów.
2) Rodzaje laserów ze względu na moc, a także ich zastosowanie.
Ze względu na moc lasera, dzielimy je na trzy typy:
a) lasery niskoenergetyczne (miękkie) o mocy emitowanej energii 1-6 mW
b) lasery średnioenergetyczne o mocy 7-500 mW
c) lasery wysokoenergetyczne (chirurgiczne) o mocy powyżej 500 mW
Lasery miękkie znajdują zastosowanie w fizykoterapii, inaczej nazywane są biostymulacyjnymi. Nazwa pochodzi od metody leczniczej (biostymulacji), która polega na inicjowaniu lub pobudzaniu odpowiedzi fizjologicznej organizmu przy wykorzystaniu niewielkich dawek energii podnoszącej temperaturę miejscową tkanek nie więcej niż o 1°C. Po przekroczeniu dawki biostymulacyjnej następuje bioaktywacja termiczna, przy której temperatura miejscowa nie przekracza 42°C. Po poddaniu skóry działaniu lasera następuje absorpcja energii i wynikające z niej reakcje pierwotne (efekt biofizyczny, biochemiczny). Następnym etapem są reakcje wtórne dające już odczuwalne efekty przeciwbólowe, przeciwzapalne i stymulujące. W tym rodzaju terapii niekiedy zastosowanie znajdują lasery średnioenergetyczne.
Lasery średnioenergetyczne stosuje się także w diagnostyce oraz leczeniu chorób nowotworowych (terapia fotodynamiczna, z zastosowaniem fotosensybilizatorów i światła laserowego).
Lasery wysokoenergetyczne stosuje się w chirurgii, a także we wcześniej wspomnianej medycynie estetycznej. Można dzięki nim zamknąć naczynia, usuwać oraz ciąć tkanki, głównie w wyniku ich miejscowego podgrzania do około 100 stopni Celsjusza. Jednymi z największych zalet zastosowania lasera w chirurgii są jego precyzja, brak kontaktu narzędzia z tkanką oraz równoczesne zamknięcie naczyń, w związku z czym zabieg odbywa się bezkrwawo. Lasery chirurgiczne wykorzystywane są również w zabiegach na wnętrzu oka oraz do usuwania: owłosienia, zmian barwnikowych, tatuaży i w odmładzaniu skóry.
3) Wskazania do laseroterapii:
a) lasery pulsacyjne barwnikowe – stosowane w terapii zmian naczyniowych,
b) argonowe – stosowane w terapii zmian naczyniowych, rzadziej – przy usuwaniu tatuaży (ze względu na możliwe powikłania w postaci blizn),
c) barwnikowe o długim impulsie – stosowane w terapii zmian naczyniowych,
d) miedziowe – stosowane w terapii zmian naczyniowych, usuwaniu zmian barwnikowych,
e) KTP – najczęściej stosowany w terapii zmian naczyniowych, przy usuwaniu zmian barwnikowych,
f) półprzewodnikowe (diodowe) – stosowane w terapii zmian naczyniowych,
g) Nd – YAG – stosowany przy redukcji większych zmian naczyniowych, epilacji laserowej, udrażnianiu zamkniętych przewodów, usuwaniu małych guzków, zmian barwnikowych i tatuaży,
h) diodowe – stosowane przy epilacji laserowej, odmładzaniu skóry,
i) alekasndrytowe – stosowane przy epilacji laserowej, usuwaniu zmian barwnikowych oraz tatuaży,
j) rubinowe – stosowane przy epilacji laserowej, usuwaniu zmian barwnikowych oraz tatuaży,
k) IPL – stosowane przy depilacji laserowej,
l) pulsacyjno – barwnikowe – przy usuwaniu zmian barwnikowych,
m) CO2 – przy usuwaniu zmian barwnikowych, fotoodmładzaniu ablacyjnym, rzadziej- przy usuwaniu tatuaży (ze względu na możliwe powikłania w postaci blizn), w cięciach chirurgicznych, ablacji powierzchniowych zmian skórnych,
n) Er – Yag – przy usuwaniu zmian barwnikowych, fotoodmładzaniu ablacyjnym,
o) IPL – przy usuwaniu zmian barwnikowych, fotoodmładzaniu nieablacyjnym.
4) Przeciwwskazania.
Jak w każdych rodzajach zabiegów i operacji, występuje tu także pewna grupa przeciwwskazań, takich jak:
a) choroby nowotworowe – laseroterapię odradza się również osobom u których nowotwór już został wyleczony przed upływem 5 lat od daty wyleczenia,
b) gruźlica,
c) ciąża,
d) występowanie krwawień z przewodu pokarmowego,
e) młodzieńcza cukrzyca,
f) nadczynność tarczycy,
g) ciężkie infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze,
h) przyjmowanie leków fotouczulających.
5) Dodatkowe zastosowania.
Wspomniane wcześniej wskazania do laseroterapii można uzupełnić o rewaskularyzację, czyli przywrócenie prawidłowego krążenia, leczenie blizn pooperacyjnych, owrzodzeń i trudno gojących się ran, utrwalanie przeszczepów skóry, leczenie schorzeń przeciążeniowych: zespołów bólowych odcinka lędźwiowego i szyjnego kręgosłupa, uszkodzenia ścięgna Achillesa, „łokcia tenisisty”, zapalenia więzadeł rzepki, kręczu szyi.
Ponadto wskazaniami do stosowania laseroterapii są przypadki, w których chcemy przyspieszyć proces gojenia urazów (po przebytych złamaniach, zwichnięciach, skręceniach, stłuczeniach itp.), u pacjentów ze stopą cukrzycową, z chorobami naczyń żylnych i chłonnych (zespół pozakrzepowy, obrzęk chłonny), z uszkodzeniami nerwów obwodowych oraz cierpiących na nerwobóle, a także po przebytym półpaścu.
